Mówi się, że jałmużna nie rozwiąże problemu biedy i ubóstwa. Że zdecydowanie lepiej jest nauczyć biednego łowić niż dawać mu rybę. Że tysiąckrotnie bardziej pomaga ten, kto daje pracę, niż ten, kto rzuca parę złotych... Czy jednak powinniśmy ulec przekonaniu, że zmienimy świat, nie zmieniając człowieka, że tylko systemowe rozwiązania mogą się stać aktem sprawiedliwości wobec potrzebujących, gdy w tym samym czasie tysiące istot ludzkich cierpi z powodu biedy, bezradności i odrzucenia?

Pamiętam rozmowę z pewnym mężczyzną, który opowiedział mi o swoim wyrzucie sumienia. Zapragnął kiedyś razem z przyjaciółmi stać się „świadomym katolikiem” i pogłębiać swoją wiedzę religijną. Spotykali się więc raz w tygodniu i „studiowali” Biblię oraz niektóre trudne do zrozumienia prawdy wiary pod baczną opieką kolegi teologa. Ich spotkania szybko przerodziły się w gorące dyskusje, trwające nieraz do późnej nocy. Kiedyś, gdy wracał z jednej z nich, z „płonącą duszą” – jak mówił, przesiąknięty wskazaniami Biblii, gotów nawet oddać za nią życie, zobaczył pod swoim domem człowieka śpiącego na metalowej ławce. Był on ubrany w łachmany, przykrywały go jedynie kartony, a noc była chłodna. W duszy owego mężczyzny zapaliła się jakaś iskra. Wewnętrzny głos podpowiadał mu, że nie może biedaka tak zostawić. Równocześnie jednak uświadomił sobie, że przecież nie może wpuścić do domu nieznajomego. A jeśli to jakiś przestępca, pospolity bandzior? I co powiedzą jego żona i dzieci, jeśli o 3 nad ranem obudzi ich i położy w pokoju gościnnym takiego nie najładniej pachnącego żebraka? Jeszcze gdy otwierał drzwi, sumienie krzyknęło, że jest tchórzem, ale egoizm i wygoda były silniejsze. Leżąc w ciepłym łóżku, miał wrażenie, że kołdra go parzy. Nie mógł się uwolnić od obrazu postaci skulonej na ławce. Rankiem, zaraz po przebudzeniu, podbiegł do okna. Żebraka jednak już nie było. Przez cały tydzień żył z ogromnymi wyrzutami sumienia, więc na najbliższym spotkaniu opowiedział przyjaciołom o swoim postępku. Spodziewał się ogólnego potępienia, tymczasem jego niegodziwość nie zrobiła na nikim specjalnego wrażenia. Przyjaciele uznali całe zdarzenie za nieistotne, zbagatelizowali je. Rozwinęli nawet teorie pomniejszające wagę jego postępku. Ktoś przekonywał, że prędzej potrzebna jest reforma systemowa, ogólnospołeczna. Ktoś inny dodał, że w zasadzie jałmużna obraża zarówno tego, kto ją otrzymuje, jak i darczyńcę. Trzeci dorzucił, że przyjęcie pod dach bezdomnego na jedną noc niczego nie rozwiązuje, a często „tacy ludzie są przyzwyczajeni do spania na ławkach, bo sami wybrali sobie takie życie”... Mój rozmówca słuchał tego oniemiały. Nie chciał osądzać swoich przyjaciół ani ich potępiać, ale więcej nie przyszedł na spotkanie.

Czy ta historia nie jest dobrym przykładem rzeczywistości, w której żyjemy? Tak przykładni z nas wierzący, tak świadomi wiary, tak bardzo kochamy Pana Boga, a jakże często zapominamy o konkretnym człowieku. Ktoś powie, że przesadzam, że uogólniam. Być może, ale ta prawdziwa historia jest dla mnie mocnym dowodem na to, że temat osób biednych, odrzuconych, potrzebujących spowszedniał części z nas, że zbyt łatwo znajdujemy usprawiedliwienie dla własnego nicnierobienia. Na szczęście nie brakuje ludzi, którzy bezinteresownie pomagają innym – i właśnie o nich piszemy w najnowszym numerze Niedzieli. O wolontariuszach z Caritas. To największa i najbardziej rozpoznawalna kościelna organizacja charytatywna w Polsce, która nie tylko opiekuje się potrzebującymi, ale też stwarza im szansę na lepsze życie (s. 8-11).

W Niedzielę Miłosierdzia Bożego chcemy przypomnieć sobie i Wam, drodzy Czytelnicy, że miłosierdzie nie jest po prostu współczuciem albo filantropią, ale jest stylem życia, który pozwala dostrzegać Jezusa w bliźnim. „Miłosierdzie to pochylenie się Boga nad cierpiącym człowiekiem” – mawiał św. Jan Paweł II. I dodawał: „Świat potrzebuje Bożego Miłosierdzia”. Jak bardzo go potrzebuje, pokazuje fenomen sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach, do którego wciąż „wielu przybywa z bardzo daleka właśnie po to, aby zmienić swe życie. Przychodzą do lekarza, którym jest Jezus Miłosierny” – mówi rektor sanktuarium (s. 26-27).