Wybór drogi

Pierwszym przejawem zmysłu proroczego, profetycznego Ojca Świętego było wybrane przez niego imię: Franciszek, wskazujące na prostotę i ubóstwo jako dwa filary duchowości świętego z Asyżu. To imię wyraziło świadomość własnego ubóstwa oraz czynną pamięć o ubogich. Stanowiło wybór drogi bycia bratem ludzi i całego świata w duchu słów, które odnajdujemy w pieśni Stworzenia wychwalającej Boga w dziełach Jego rąk. Inauguracja pontyfikatu miała miejsce 19 marca 2013 r., a więc w samą jego uroczystość.

red

„Niedziela” – wraz z dodatkiem o papieżu Franciszku – dostępna w parafiach, sieciach kolporterskich oraz jako e-wydanie.

Podziel się cytatem

ZOBACZ NOWY NUMER - Niedziela 17/2025

KUP E-WYDANIE NIEDZIELI NR 17/2025

Papieżowi Bergoglio zawdzięczamy wprowadzenie do trzech modlitw eucharystycznych imienia św. Józefa oraz ogłoszenie Roku ku jego czci, a także wydanie listu apostolskiego Patris corde – Ojcowskim sercem, w którym nazywa św. Józefa ukochanym, czułym i posłusznym ojcem.

Pod tarczą herbu papieskiego widniał napis: Miserando atque eligendo – Spojrzał z miłością i wybrał, nawiązujący do powołania celnika Mateusza przez Jezusa, co oznacza, że Franciszek określał siebie jako grzesznika, którego spotkał Pan i wezwał go po imieniu. To właśnie w święto Apostoła, w 1953 r., Jorge Bergoglio doświadczył w wieku 17 lat w bardzo szczególny sposób Bożej miłości. Po jednej ze spowiedzi poczuł wielkie poruszenie serca i wezwanie do kapłaństwa, a potem do życia zakonnego.

Papieskie inicjatywy

Prorocza wizja Franciszka znajdowała swoje przedłużenie w wielu inicjatywach podejmowanych w ciągu całego pontyfikatu, m.in. w Globalnym Pakcie Edukacyjnym, w tzw. Ekonomii Franciszka oraz w Globalnym Pakcie dla Rodziny. W podejściu papieża chodziło nie tylko o znajomość problemów współczesnego świata, ale też o tworzenie szerokiej płaszczyzny refleksji i współpracy ludzi konfrontujących się z nimi w codzienności. Ojciec Święty używał czasami terminu: „uruchomienie procesów”, które jest daniem impulsu, pobudzeniem do oddolnego działania bez czekania na decyzje z góry. W Globalnym Pakcie Edukacyjnym ważne jest dążenie do powstrzymania kultury indywidualizmu, obojętności, podziałów i wykluczenia. W szkole chodzi nie tylko o zdobywanie stopni, lecz także o dojrzewanie osób, dla których niezbędny pozostaje kontakt z wysokimi wzorcami kształtującymi zarówno serca, jak i umysły. Potrzebna jest integralna wizja, by stawić czoło samotności, nieufności wobec przyszłości, która powoduje w młodym pokoleniu depresję, uzależnienia oraz przemoc. Szkoła nie może ograniczyć się do bycia fabryką pojęć wtłaczanych w umysły uczniów, ale powinna stawać się uprzywilejowanym miejscem spotkania i wzrostu.

Podejmując temat Paktu dla Rodziny, Franciszek stawiał przed nią zadanie bycia dla świata światłem w ciemnościach. Przede wszystkim przez budzenie świadomości daru, bycia dla innych oraz odwagi wyboru życia. Stawiał współczesnym pytanie: „Gdzie jest skarb naszego społeczeństwa? – w dzieciach czy finansach?”. „Co nas pociąga? – rodzina czy obroty?”. Podkreślał, że mentalność, w której dzieci stają się przeszkodą w realizowaniu osobistych aspiracji, jest „gangreną” dla społeczeństwa i sprawia, że nie ma ono przyszłości. Papieżowi chodziło również o solidarność strukturalną, nie tylko taką, która dotyczy sytuacji kryzysowych, ale też taką, która tworzy system wsparcia dla rodzin oraz pomoc przy narodzinach dzieci. Ważne jest tworzenie dalekosiężnej polityki rodzinnej, która nie tylko troszczy się o pomnażanie kapitału, lecz także promuje życie, dba o to, aby nie wykorzystywać ludzi ponad miarę, i stara się rozdzielić część zysków między pracowników, aby przyczynić się do rozwoju rodzin.

Z kolei Ekonomia Franciszka to nie jednorazowe wydarzenie, ale złożony proces. Został on zainspirowany duchowością franciszkańską i życiem zgodnym ze stylem św. Franciszka. Powiązanie finansów oraz gospodarki z osobą św. Franciszka było głęboko przemyślane, ponieważ jego życiowe doświadczenie oraz podejmowane wybory mają zastosowanie w ekonomii. Odrzucił on drogę ekonomii egoizmu, a wybrał drogę ekonomii daru. Był młodym handlowcem, planistą oraz marzycielem. Z jego duchowego doświadczenia zrodził się ruch, który wniósł decydujący wkład w narodziny nowoczesnego, wolnego rynku. Ludzkość, cywilizacja oraz dobrobyt szybko zaczęły się od jego czasów dynamicznie rozwijać. Sięgać do jego inspiracji dzisiaj oznacza: troszczyć się o wspólny dom, o środowisko życia, czyli rodzinę i dobro wspólne, o przeciwdziałanie nierównościom społecznym i o umacnianie kapitału duchowego, czyli „biznes niebieski”, przygotowujący świat na powtórne przyjście Pana. Pytanie, które rodzi się z profetycznych inicjatyw papieskich, dotyczy nie tego, czy idą one we właściwym kierunku, ale bardziej, czy ludzkość ze swoją obecną wrażliwością duchową i moralną jest w stanie przyjąć to wezwanie i uczynić świat choć trochę lepszym, a zatem czy głos proroka będzie usłyszany i przyjęty.

Franciszkowe święta

Ważnym wyrazem intuicji proroczej Franciszka było wprowadzenie do kalendarza nowych okazji do świętowania. Po pierwsze, Ojciec Święty zaproponował Dzień Dziadków i Osób Starszych. Jest on obchodzony w czwartą niedzielę lipca, w okolicy liturgicznego wspomnienia świętych Joachima i Anny, dziadków Pana Jezusa. Ta inicjatywa wpisała się w papieskie wskazanie do budowania porozumienia międzypokoleniowego. Ludzie starsi widzą historią i przekazują historię. Starość stanowi cenny dar dla pokolenia, które ma przyjść. Wiarę zawsze przekazuje się w dialekcie rodzinnym i doświadczeniu życiowym nabywanym przez lata. Potrzebne jest przymierze pokoleń, w którym młodość będzie zdolna przywrócić entuzjazm wiekowi dojrzałemu, a starość otworzy przyszłość przed zranioną bolesnymi doświadczeniami młodością.

Wprowadzenie Światowego Dnia Ubogich stało się oryginalnym pomysłem Franciszka jako odpowiedź na wołanie nieznanej osoby z tłumu podczas kończącego się Roku Miłosierdzia. Osoba ta zwróciła uwagę, że wszystkie grupy stanowe i środowiskowe mają swoje spotkania jubileuszowe, ale nie mają go ubodzy. Ojciec Święty szybko odpowiedział na to wołanie i wprowadził w XXXIII niedzielę zwykłą Światowy Dzień Ubogich. Ma on nie tylko pobudzać do okazywania wsparcia ostatnim w społeczeństwie, ale też przypominać o potrzebie ich przyjęcia, ponieważ pierwszym rodzajem wykluczenia, którego doświadczają ubodzy, jest marginalizacja duchowa, ignorowanie ich i lekceważenie jako ludzi. Przyjęcie rodzi poczucie wspólnoty, odrzucenie natomiast zamyka w egoizmie i w obojętności. Zdaniem Franciszka, nadszedł czas, aby ubodzy mieli coś do powiedzenia, ponieważ zbyt długo nie słuchano ich głosu.

W III niedzielę zwykłą w ciągu roku papież Franciszek wprowadził Niedzielę Słowa Bożego. Często wzywał wiernych do czytania i medytowania fragmentów Pisma Świętego. Zachęcał, aby mieć w kieszeni albo w torbie mały egzemplarz Biblii i często po nią sięgać, by karmić się słowem Życia. Zapraszał, aby wielbić Pana Boga w Jego orędziu miłości do człowieka, które zostało utrwalone na kartach Pisma Świętego. Franciszek przypominał, że w proklamacji czytań biblijnych ponownie przebywamy historię naszego zbawienia. Każda stronica Biblii przeniknięta jest miłością Ojca, który pragnął odcisnąć we wszechświecie znaki swojej miłości. Papież zachęcał do zaangażowania się w rozpowszechnianie i poznawanie Pisma Świętego.

Zamieszkanie w hotelu dla duchowieństwa, niespodziewane telefony i wizyty w domach różnych osób, a przede wszystkim codzienny styl życia naznaczony otwartością, prostotą i skromnością dopełniały obrazu profetycznych gestów papieża Franciszka.