Reklama

Niedziela Kielecka

Wielkanoc, agnuski i śmiguski

Niedziela kielecka 16/2019, str. VIII

[ TEMATY ]

zwyczaje

Wielkanoc

TD

Agnuski, czyli wielkanocne baranki

Agnuski, czyli wielkanocne baranki

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Jak święcono pokarmy, jak obchodzono rezurekcję, jak dekorowano świąteczny stół? Informacje na ten temat, dotyczące Kielecczyzny zachowały się m.in. w pismach Oskara Kolberga i ks. Władysława Siarkowskiego.

Wielkosobotnie święcenie pokarmów ks. Siarkowski opisuje następująco: „W Wielką Sobotę ze wsi znoszą przed dwór w koszykach: kawałki wieprzowiny, kiełbas, chrzan, masło, sól, jaja, pieprz, bochenki chleba, kołacza (placki okrągłe ze serem), i wszystko to za przybyciem księdza wykładają na ziemię dla oświęcenia [na prześcieradle lub białej płachcie, przyp. red.] . Święcone ozdobione jest borowinami, a jeżeli Wielkanoc wypadnie w kwietniu, to prócz borowin i fiołkami”. Badacz obyczaju dodaje także, że w Wielką Sobotę podczas wieczornych nabożeństw w niektórych okolicach, np. w pińczowskiem święcono również tarninę, która wykorzystywana była przez ludność wsi dla ochrony obsianych pól.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Z kolei Kolberg przypomina, że w niektórych okolicach uroczysta Msza rezurekcyjna odbywała się już w sobotę wieczorem (np. w Skalbmierzu o 9 wieczorem), a wierni uczestniczyli w niej z pochodniami. Panowało przekonanie, że kto nie obejdzie wówczas kościoła w procesji trzykrotnie, ten musi być czarownikiem lub czarownicą, zdarzało się nawet, że posądzoną osobę atakowano kijami. Inny zwyczaj, który przypomina Kolberg to zakaz kilkukrotnego palenia w piecu w Wielkanoc. Można go było rozpalić tylko raz, aby ugotować „barszcz na wodzie po szynce, kaszę czy kluski”.

Papież Urban II w XVI wieku wprowadził zwyczaj ustawiania na świątecznym stole „agnuska”, czyli baranka. Przy zmiennych trendach dekoracyjnych, warto pamiętać, że na Kielecczyźnie do zdobienia stołu powszechnie wykorzystywano gałązki bukszpanu, barwinka czy widłaka.

W drugi dzień świąt, w „lany poniedziałek”, oblewano wszystkich bez wyjątku, a szczególnie panny na wydaniu. Oblewano się konwiami i cebrami, a nawet wodą z … gnojówki. Kolberg przywołuje dwa funkcjonujące wytłumaczenia genezy obyczaju: oblewanie z okien przez Żydów tłumów gromadzących się na ulicach Jerozolimy, rozprawiających o Zmartwychwstaniu lub oblewaniu wiernych czekających jeszcze na chrzest, gdy w państwie Piastów wprowadzono chrześcijaństwo (na podst. m.in. O. Kolberg „Dzieła wszystkie. Kieleckie”, T. 18, T. 19; ks. W. Siarkowski, „Materiały do etnografii ludu polskiego z okolic Pińczowa”).

2019-04-16 18:56

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Tysiące chrześcijan z całego świata będą świętować Wielkanoc w Ziemi Świętej

[ TEMATY ]

Ziemia Święta

Wielkanoc

Ks. Paweł Rytel-Andrianik

Ocenia się, że na tegoroczne święta wielkanocne może przybyć do Ziemi Świętej nawet 200 tys. pielgrzymów z całego świat, w tym ok. 40 proc. katolików i 60 proc. prawosławnych. W tym czasie nie powinno być większych problemów z dostępem do miejsc świętych. Nadal pod znakiem zapytania stoi sprawa swobodnego przejazdu dla chrześcijan z terenów palestyńskich. Odpowiedzialne za to władze zwlekają z decyzją do ostatniej chwili.

Już od kilku lat większość katolickich parafii w Ziemi Świętej obchodzi Wielkanoc według kalendarza juliańskiego, czyli razem z Kościołami prawosławnymi - w tym roku 12 kwietnia. Wyjątkiem są parafie w Jerozolimie i Betlejem, gdzie - wychodząc naprzeciw potrzebom pielgrzymów z zagranicy - uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego będzie obchodzona zgodnie z kalendarzem gregoriańskim 5 kwietnia.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV: Edukacja chrześcijańska częścią misji Kościoła

2025-11-22 14:06

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

edukacja chrześcijańska

częśc misji Kościoła

Vatican Media

Papież Leon XIV

Papież Leon XIV

Dla edukacji chrześcijańskiej kompasem jest Chrystus. Działalność edukacyjna Kościoła nie jest jedynie godną pochwały pracą filantropijną, lecz stanowi istotną część jego tożsamości i misji – wskazał Leon XIV w wideo przesłaniu do uczestników kongresu „Bez tożsamości nie ma edukacji” Kolegium Naszej Pani Dobrej Rady, który 22 listopada odbywa się w Madrycie.

Odwołując się do tematu konferencji - „Bez tożsamości nie ma edukacji” – papież stwierdził, że tożsamość chrześcijańska nie jest pieczęcią dekoracyjną ani ozdobą, lecz samym rdzeniem, który nadaje sens, metodę i cel procesowi edukacyjnemu.
CZYTAJ DALEJ

Kard. G. Ryś: Nie ma Ruchu Światło-Życie bez Soboru Watykańskiego II

2025-11-23 13:28

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

ks. Paweł Kłys

W kościele Środowisk Twórczych w Łodzi odbył się Dzień Wspólnoty Diakonii Diecezjalnych diecezji warszawskiej

W kościele Środowisk Twórczych w Łodzi odbył się Dzień Wspólnoty Diakonii Diecezjalnych diecezji warszawskiej

Ruch Światło-Życie narodził się z Soboru Watykańskiego II - jest posoborowym ruchem odnowy Kościoła. Wy jesteście ludźmi odpowiedzialnymi za ten Ruch. Czasami mam takie wrażenie - że ta inspiracja soborowa jest przygaszana, albo wręcz odsuwana gdzieś na dalszy plan. Nie pozwólcie na to! Jeśli chcecie rozumieć samych siebie, nie pozwólcie na to! Nie dajcie się wplątać w te wszystkie histerie, które głoszą, że Ducha Świętego nie było na Soborze Watykańskim II. Na litość Boską! Nie ma Ruchu Światło-Życie bez Soboru Watykańskiego II - mówił kard. Ryś.

W kościele Środowisk Twórczych w Łodzi odbył się Dzień Wspólnoty Diakonii Diecezjalnych filii warszawskiej. Eucharystię, której przewodniczył kardynał Ryś poprzedziła adoracją Najświętszego Sakramentu połączona z Namiotem Spotkania.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję